Kazu Agresaun Fíziku hasoru manifestante no Vendedór Ambulantes sira.
"Solusaun justu no dignu ba Vendedór
Ambulante”
Foto husi media sosial |
Kapital sai nudár sentru atividade
ekonómiku hahú hosi restaurasaun independénsia Timor-Leste nian, ne’ebé mak Restaura
iha 2002. Situasaun ida ne’e polítika na’in sira seidauk rezolve too ohin
loron, mezmu Konstituisaun da Repúblika artigu 5 desentralizasaun no artigu 72
ko’alia kona-ba podér lokál maibé iha realidade estadu no governu kontinua
sentraliza atividade tomak iha kapitál DILI nudár sentru ba dezenvolvimentu nasionál.
Bazeia ba realidade ida ne’e mak sidadaun hotu-hotu mai buka moris iha kapitál
Dili nudár Kapital Nasaun doben ida ne’e nian.
Iha atividade ekonómiku ne’ebé maka
sentraliza iha kapitál mak ezije ukun na’in sira nia responsabilidade no
matenek atu tau matan ba nia sidadaun rasik hodi eduka, motiva, no organiza sira
atu bele sai sidadaun sira ne’ebé maka siviku.
Iha realidade, durante tinan 16 hafoin
Timor-Leste Restaura nia independénsia, povu kontinua halerik no buka dalan
rasik hodi sustenta sira nia vida ekonómiku família nian. Konsekuénsia hosi
ne’e maka hamosu kazu oin-oin hanesan eviksaun forsadu, duni, baku no tebe, tuku,
tiru ba sidadaun sira ne’ebé hala’o sira nia atividade ekonómiku iha kapitál
Dili.
Asaun fíziku no violentu ne’ebé
akontese iha loron horiseik Oras Tuku 12:00 lokaliza iha Edifísiu Parlamentu
Nasional nian oin, rezulta ema na’in 7 maka sai vítima ba aktu violentu fíziku ne’ebé
komete hosi membru Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL). Vítima sira na’in 3
hetan sofrementu kmaan, na’in 1 mak todan, na’in 2 hetan kapturasaun no detein
iha sela PNTL Caicoli, no na’in 1 (Sra. Madalena) ne’ebé kanek no hetan suku
pontu 2 no oras ne’e daudauk fila ona ba nia uma iha Faról.
Tanba ne’e FONGTIL ho nia membru tomak
hamutuk 339 kondena maka’as asaun brutal ne’ebé komete hosi PNTL. No ami nia ejijénsia
tuir mai: Ami Ezije ba:
- Provedor
Direitu Humanus no Justisa atu halo nia knar loloos no lalais hodi halo
investigasaun kle’an ba aktu violasaun direitu umanus hasoru sidadaun baibain
sira. Inklui prosesa ba Ministériu públiku atu halo asaun kriminál kontra autór
ne’ebé pratika krime kontra ema nia direitu ba seguransa no liberdade.
- Husu
ba komandante PNTL Munisipiu Dili atu hola responsabilidade másimu ba aktu
violasaun fíziku ne’ebé maka akontese. Presiza investiga no identifika autór
ne’ebé impoin asaun brutal ba asaun Pasífiku ida ne’e.
- Husu
ba Parlamentu Nasional nudár órgaun reprezentante povu nian atu diskute kle’an
kona-ba problema ne’ebé maka vendedores ambulante sira hasoru hodi hetan
solusaun justu, dignu no permanente.
- Husu
ba Primeiru Ministru no mós autoridade Munisipiu Dili atu avalia fila-fali
desizaun kona-ba, duni sai negosiante ambulante sira ho forsadamente no
organiza di’ak liu tan vendedór sira atu la prejudika povu nia rendimentu
hodi hatutan sira nia moris.
- Husu
ba Estadu, Governu, Parlamentu Nasional atu hapara ona polítika odio
vingansa hodi bele kria kondisaun ba povu hodi buka moris.
Foto husi media sosial |
To ba iha ne’e ami nia komunikadu
imprensa ida ne’e hein katak ukun na’in sira bele rona no konsidera hodi hola
desizaun polítika ne’ebé maka inklina ba povu no prosesa kazu krime sir aba
tribunal hodi hakotu siklu impunidade iha ita nia rain tuir prinsipiu Estadu de
Direitu no Demokrátiku.
Dili, 3 Abril 2019.
Daniel Santos do Carmo
Diretór Ezekutivu FONGTIL
Komentar
Posting Komentar